Bezradność intelektualna młodzieży Konteksty psychopedagogiczne

Wstęp 5

ROZDZIAŁ 1
TEORETYCZNA ANALIZA ZJAWISKA BEZRADNOŚCI W ŚWIETLE NAUK SPOŁECZNYCH 9
1.1. Psychologiczna analiza zjawiska wyuczonej bezradności 9
1.1.1. Klasyczny model wyuczonej bezradności 9
1.1.2. Atrybucyjny model wyuczonej bezradności 12
1.1.3. Informacyjny model wyuczonej bezradności 15
1.1.4. Model bezradności intelektualnej w szkole 17
1.2. Pedagogiczna analiza wyuczonej bezradności 18
1.3. Socjologiczna analiza zjawiska wyuczonej bezradności 28
1.3.1. Wyuczona bezradność jako wyuczona nieudolność 28
1.3.2. Wyuczona bezradność z punktu widzenia koncepcji zewnątrz- i wewnątrzsterowności Davida Riesmana 29
1.3.3. Bezradność społeczna jako rodzaj bezradności w koncepcji Janusza Grzelaka 30
1.3.4. Bezradność systemowa i poczucie bezsensu – koncepcja Mirosławy Marody 31
1.3.5. Bezradność a teoria zdolności przystosowania do zmiany społecznej Floriana Znanieckiego 33
1.3.6. Bezradność a pojęcie alienacji i anomii 35
1.3.7. Podmiotowość społeczna jako przeciwieństwo bezradności 36
1.3.8. Środowiskowe determinanty wyuczonej bezradności 37
1.4. Wyuczona bezradność a depresja 41
1.5. Sytuacja egzystencjalna człowieka w XXI wieku a bezradność 43
1.6. Profilaktyka i terapia wyuczonej bezradności poprzez naukę optymizmu 50
1.7. Pomoc uczniom bezradnym – zalecenia dydaktyczne i psychologiczne 58

ROZDZIAŁ 2
METODOLOGICZNE PODSTAWY BADAŃ WŁASNYCH 67
2.1. Metoda i narzędzia badawcze 67
2.1.1. Kwestionariusz Stylu Atrybucyjnego (ASQ) 69
2.1.2. Skala Bezradności Intelektualnej (SBI) 70
2.1.3. Test depresji CES-D 70
2.1.4. Kwestionariusz ankiety 71
2.1.5. Metoda jakościowa – grupa fokusowa 71
2.2. Próba badawcza 72

ROZDZIAŁ 3
WYUCZONA BEZRADNOŚĆ MŁODZIEŻY LICEALNEJ W ŚWIETLE BADAŃ WŁASNYCH 73
3.1. Badania pilotażowe – poziom bezradności wyuczonej, intelektualnej i depresji studentów Akademii Pomorskiej w Słupsku 73
3.2. Poziom wyuczonej bezradności według modelu atrybucyjnego mierzonej skalą ASQ 75
3.2.1. Wyniki podskal – stałość i zasięg powodzeń oraz niepowodzeń 75
3.2.2. Wyniki podskal – pokłady nadziei, personalizacja powodzeń i niepowodzeń 83
3.2.3. Wyniki podskal – suma powodzeń, suma niepowodzeń oraz suma ASQ 89
3.3. Poziom bezradności mierzony Skalą Bezradności Intelektualnej 97
3.4. Poziom objawów depresji mierzony kwestionariuszem CES-D 101
3.5. Częstotliwość doświadczania bezradności w opinii badanych 110
3.6. Sytuacje trudne sprzyjające doświadczaniu bezradności w szkole w opinii uczniów 111
3.7. Korelacje wyuczonej bezradności z osiągnięciami edukacyjnymi i objawami depresji u badanych 114
3.8. Typologia badanych według nasilenia bezradności i depresji 120
3.9. Analiza odpowiedzi w Skali Bezradności Intelektualnej – implikacje psychologii edukacji i pedagogiki 122
3.10. Badanie przeprowadzone w grupach fokusowych (tematycznych) 129

DYSKUSJA I WNIOSKI 136

LITERATURA 153

ANEKS 165

SPIS TABEL 189