Efektywność terapii pedagogicznej dzieci z trudnościami w uczeniu się

Wprowadzenie 9
Trudności w uczeniu się 12
1. Pojęcie trudności w uczeniu się 12
2. Koncepcje wyjaśniające genezę trudności w uczeniu się 17
2.1. Teorie rozwojowe 17
2.2. Teorie biologiczne (genetyczne i organiczne) 19
2.3. Teorie wielowymiarowe (polietiologiczne) 24
3. Fenomenologia trudności w uczeniu się 26
4. Diagnoza trudności w uczeniu się 31
Trudności w uczeniu się a funkcjonowanie psychospołeczne dzieci 36
1. Przystosowanie, zaburzenia przystosowawcze i funkcjonowanie psychospołeczne – rozważania terminologiczne 36
2. Zaburzenia rozwojowe będące przyczyną niepowodzeń szkolnych 38
2.1. Inteligencja niższa niż przeciętna 38
2.2. Trudności w nauce czytania i pisania 42
2.3. Zaburzenia zdolności matematycznych 45
2.4. Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z zaburzeniami koncentracji uwagi 51
3. Wybrane sfery funkcjonowania psychospołecznego dzieci z trudnościami w uczeniu się 54
3.1. Motywacja do nauki szkolnej 54
3.2. Uspołecznienie i zaburzenia zachowania u dzieci z trudnościami w uczeniu się 57
Terapia pedagogiczna 61
1. Ustalenia terminologiczne dotyczące pracy z dziećmi z trudnościami w uczeniu się 61
2. Organizacja pracy terapeutycznej 64
3. Zasady terapii pedagogicznej 67
4. Programy i metody terapii pedagogicznej 69
4.1. Programy usprawniania funkcji percepcyjno-motorycznych 70
4.2. Kinezjologia edukacyjna 73
4.3. Programy usprawniania funkcji językowych 76
4.4. Programy usprawniające czytanie, pisanie i umiejętności matematyczne 77
4.5. Programy usprawniania pamięci i uwagi 79
4.6. Programy uwzględniające oddziaływania psychoterapeutyczne 81
Założenia metodologiczne 84
1. Problemy i hipotezy …… 84
2. Model badań, metody i techniki badawcze 86
2.1. „Krótka Skala Inteligencji” M. Choynowskiego 88
2.2. „Arkusz Zachowania się Ucznia” B. Markowskiej 89
2.3. Kwestionariusz CBI (Children’s Behavior Inventory) E. Schaefera i M. Aaronsona 90
2.4. Test umiejętności szkolnych 92
2.5. Analiza dokumentacji poradnianej i szkolnej ucznia 94
3. Teren i przebieg badań 94
4. Charakterystyka badanych grup 95
5. Planowanie i realizacja zajęć z zakresu terapii pedagogicznej 97
Ustępowanie trudności w uczeniu się 101
1. Zmiany w zakresie umiejętności czytania 101
1.1. Technika czytania 102
1.2. Tempo czytania 103
1.3. Liczba i rodzaje błędów popełnianych przez uczniów w czytaniu 106
1.4. Czytanie ze zrozumieniem 108
2. Ocena poziomu pisania 110
2.1. Przepisywanie tekstu 110
2.2. Pisanie z pamięci 112
2.3. Pisanie ze słuchu 113
2.4. Graficzna ocena pisma 115
3. Podstawowe wiadomości i umiejętności matematyczne 117
Zmiany w funkcjonowaniu psychospołecznym dzieci z trudnościami w uczeniu się w wyniku terapii pedagogicznej 121
1. Funkcjonowanie intelektualne badanych uczniów 121
2. Zaburzenia w zachowaniu u dzieci z trudnościami w uczeniu się 124
2.1. Motywacja do nauki szkolnej 124
2.2. Zachowania antyspołeczne 126
2.3. Zachowania przyhamowane 128
2.4. Uspołecznienie 130
3. Zmiany przystosowania do warunków grupy i placówki szkolnej badanych uczniów 133
3.1. Szkolne funkcjonowanie w zakresie skal tworzących wymiar: ekstrawersja – introwersja 133
3.2. Szkolne funkcjonowanie w zakresie skal tworzących wymiar: pozytywne – negatywne zachowanie 136
3.3. Szkolne funkcjonowanie w zakresie skal tworzących wymiar: pozytywne – negatywne nastawienie do zadań 139
3.4. Trzy wymiary szkolnego przystosowania się 141
3.5. Poziom przystosowania szkolnego badanych uczniów 144
Podsumowanie i wnioski 147
Bibliografia 155
Spis schematów i tabel 171
Aneksy 172
1. Ramowy program terapii pedagogicznej 172
2. Ustępowanie trudności w uczeniu się – tabele 176
3. Zmiany w funkcjonowaniu psychospołecznym dzieci z trudnościami w uczeniu się w wyniku terapii pedagogicznej – tabele 182