W imieniu przyjaciół i kolegów z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego pragnę złożyć najserdeczniejsze gratulacje Panu Profesorowi Jackowi Czajowskiemu z okazji Jego Jubileuszu. Od czasu ukończenia studiów na naszym Wydziale aż do przejścia na emeryturę całe swoje życie zawodowe związał Jacek Czajowski właśnie z tym Wydziałem. Od początków kariery naukowej, przypadających na lata sześćdziesiąte, pracował pod kierunkiem wybitnych uczonych: pracę magisterską napisał na seminarium Profesora Stanisława Grodziskiego, pracę na Uniwersytecie rozpoczął w Katedrze kierowanej przez Profesora Witolda Zakrzewskiego. Dzieląc swoje zainteresowania pomiędzy historię a współczesność, skoncentrowany na problematyce ustroju państwowego, wybrał Jacek Czajowski karierę konstytucjonalisty. Swoje prace poświęcał zarówno ustrojowi państw Ameryki Łacińskiej, jak i Drugiej oraz Trzeciej Rzeczypospolitej. Nie był to jednak jedyny nurt jego twórczości naukowej – drugi stanowiły prace o charakterze biograficznym. We wspomnieniach współpracowników, poza świadomością wybitnych osiągnięć naukowych Jacka Czajowskiego, dominuje jednak przede wszystkim Jego Osoba jako życzliwego kolegi, interesującego rozmówcy i człowieka o dużym poczuciu humoru, popularnego wśród studentów wykładowcy. Wszystko to składa się na obraz Człowieka, którego osobowość i działalność na zawsze wzbogaci najnowszą historię naszego Wydziału. Pragnę więc podziękować Mu za lata spędzone wśród nas i życzyć wielu dalszych zdrowych i pogodnych lat, wypełnionych twórczością naukową, a także wszelkiej pomyślności w życiu osobistym. Dziekan Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. dr hab. Krystyna Chojnicka
Słowo od Dziekana 9
Marian Grzybowski, Tych czterdzieści pięć (ba... pięćdziesiąt) barwnych lat... (o 45-leciu pracy uniwersyteckiej Profesora Jacka Czajowskiego) 11
Wykaz ważniejszych publikacji Profesora Jacka Czajowskiego 15
Caput I: De civitate, iure et rei publicae gerendae proposito 21
Iwona Małajny, Z problematyki teorii konstytucji – defi nicja i geneza 23
Jerzy Stelmach, Bartosz Brożek, Ekonomiczne przyczyny dysfunkcji prawa 33
Michał Jaskólski, Problem zwierciadła. O niektórych zagadnieniach interdyscyplinarności historii doktryn politycznych i prawnych 40
Andrzej Bryk, Jahwe Izraela – koniec fatalizmu historycznego i zakaz idolatrii władzy politycznej 53
Artur Ławniczak, Nowożytne chrześcijańskie teokracje 66
Wacław Uruszczak, Listy odpuszczenia (lettres de rémission). Z dziejów wymiaru
sprawiedliwości w średniowiecznej Francji 78
Andrzej Bednarz, Marsyliusz z Padwy – jesień średniowiecza czy wiosna oświecenia? 83
Caput II: De hominum iuribus libertatibusque 93
Iwona Wróblewska, Zakres podmiotowy obowiązywania praw jednostki we współczesnych państwach demokratycznych. Problem tzw. horyzontalnego skutku norm konstytucyjnych 95
Bogusław Banaszak, Zakres wolności komunikowania się i tajemnicy komunikowania się – wybrane problemy 104
Paweł Lipowski, Prawo do ochrony zdrowia w ustawodawstwie polskim – zarys problematyki 111
Mirosław Wróblewski, Rzecznik Praw Obywatelskich jako organ ochrony prawa dostępu do informacji publicznej 118
Andrzej Szmyt, Ocena konstytucyjności poselskiego projektu ustawy o Rzeczniku Praw Rodziny 127
Andrzej Marian Świątkowski, Próba podważenia obowiązku lojalności pracowników międzynarodowych wobec organizacji międzynarodowej 134
Szymon Pawłowski, Prawo do informacji publicznej a prerogatywy Prezydenta RP 152
Katarzyna Miaskowska-Daszkiewicz, Wolność badań naukowych i jej ograniczenia – uwagi w świetle Ustawy Zasadniczej Republiki Federalnej Niemiec oraz Konstytucji RP 164
Jerzy Malec, Zasadnicze nurty w poglądach na reorganizację aparatu władzy wykonawczej w osiemnastowiecznej Rzeczypospolitej 173
Andrzej Dziadzio, Idea Trybunału Konstytucyjnego Georga Jellinka 180
Andrzej Kulig, Dwie prowizoryczne Konstytucje lutowe z 1919 roku: polska i niemiecka 188
Marian Grzybowski, Prezydent jako stabilizator systemu rządów w Estonii i na Łotwie w latach 1918–1940 214
Katarzyna Kaczmarczyk-Kłak, Prawo łaski w okresie prowizorium konstytucyjnego w latach 1918–1922 225
Zbigniew Machaliński, Krakowska emerytura Eugeniusza Kwiatkowskiego (1949–1974) 245
Caput IV: De constitutione et modo eius interpretandi exercendique 253
Grzegorz Kuca, O potrzebie reinterpretacji pojęcia „zasada podziału władzy” 255
Michał Bożek, System rządów w Konstytucji RP z 1997 roku – zarys problematyki 264
Janusz Karp, Dobrochna Minich, Sposoby wyrażania zasad prawnych w Konstytucji RP z 1997 roku na przykładzie art. 2 272
Adam Jamróz, Uwagi o znaczeniu normatywnym art. 11 ust. 1 Konstytucji RP 280
Krystian Complak, Magiczna rzeczywistość w Konstytucji RP 290
Andrzej Bałaban, Konstytucyjna ochrona spółdzielczości – test polskiej demokracji 307
Piotr Tuleja, Co kontroluje Trybunał Konstytucyjny? 312
Paweł Marek Woroniecki, Rola Najwyższej Izby Kontroli w polskim systemie prawnym 319
Andrzej Buczek, Konstytucyjne kompetencje budżetowe organów władzy III RP 332
Caput V: De studiis Italicis et Iberoamericanis 341
Stanisław Bożyk, Konstytucyjny status parlamentu w państwach Ameryki Łacińskiej (Argentyna, Kolumbia, Meksyk) 343
Krzysztof Prokop, Instytucja stanu nadzwyczajnego w państwach Ameryki Łacińskiej 354
Jakub Żurek, Ekstradycja w konstytucjach państw Ameryki Południowej 371
Marta Kłopocka-Jasińska, Od monarchy z woli wodza do monarchy z woli ludu 381
Andrzej Jackiewicz, Uwagi na temat kontekstu historycznego regionalizmu baskijskiego 392
Anna Łabno, Armia w systemie politycznym Portugalii w latach 1910–1974 403
Marek Bankowicz, Model włoskiej prezydentury 415
Katarzyna Sobolewska-Myślik, Liga Północna w systemie partyjnym Włoch 423
Caput VI: De negotiorum politicorum procuratione et legumlatorum popularium regimine 431
Jarosław Szymanek, Reprezentacja polityczna: interpretacja pojęcia 433
Piotr Mikuli, Zasada suwerenności parlamentu w Zjednoczonym Królestwie i jej współczesne ograniczenia – zarys problemu 443
Andrzej Czajowski, Historia przedstawicielskich organów prawodawczych w Rosji 451
Anna Chorążewska, Struktura parlamentu – uwagi na tle komparatystycznym 465
Janusz Trzciński, Znaczenie braku notyfi kacji projektu ustawy dla procedury stanowienia prawa 489
Sebastian Kubas, Regulamin Sejmu – problem demarkacji 495
Lech Jamróz, Uwagi o statusie ustrojowym Senatu RP w kontekście sprawowania przez parlament funkcji ustawodawczej (na gruncie Konstytucji RP) 505
Monika Florczak-Wątor, Tryb rozpatrywania petycji przez Senat w świetle regulaminu Izby i dotychczasowej praktyki 514
Krzysztof Zwierzchowski, Wybrane problemy federalnych regulacji lobbingu w USA 524
Andrzej Żebrowski, Parlament a służby specjalne w Polsce (zarys problematyki) 532
Jerzy Jaskiernia, Aksjologia dyplomacji parlamentarnej w ujęciu Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy 554
Caput VII: De rei publicae praeside et summo praesidis imperio 567
Ryszard M. Małajny, „Przywilej egzekutywy” w amerykańskiej praktyce konstytucyjnej 569
Owidiusz Mazurkiewicz, Małgorzata Witek, Wzajemne relacje pomiędzy władzą wykonawczą a Senatem w Stanach Zjednoczonych Ameryki 583
Ryszard Mojak, Artur Trubalski, Rola i zadania Rady Ministrów w procesie transpozycji prawa Unii Europejskiej do systemu prawnego Rzeczypospolitej Polskiej 592
Ewa Bujwid-Kurek, Głowa państwa Republiki Serbii i Republiki Kosowa – wymiar konstytucyjno-ustrojowy 612
Katarzyna Jurewicz-Bakun, Wybory Prezydenta Federacji Rosyjskiej 623
Sebastian Mołek, Pozycja ustrojowa Prezydenta RP w projekcie konstytucji PiS (2010 rok) 636
Caput VIII: De autonomia territoriali et ratione rem publicam directe gubernandi 645
Marta Grzybowska, Polska reforma samorządowa – założenia i rezultaty 647
Marek Mączyński, Wojewoda w II Rzeczypospolitej 661
Monika Giżyńska, Referendum w prawie łotewskim 690
Bogusław Przywora, Zarząd komisaryczny jako środek nadzorczy Prezesa Rady
Ministrów a granice zasady samodzielności jednostek samorządu terytorialnego. Wybrane zagadnienia prawnokonstytucyjne 698
